BÀI PHÁT BIỂU CỦA MỘT NGƯỜI RỄ HỌ ĐỖ VIỆT NAM

                                                       Lê Đỗ Quốc Kỳ

Ảnh 2: Anh Trần Tuấn Mão và vợ là Đỗ Thị Mận (55 tuổi)  nhân ngày Họp mặt họ Đỗ VN tại TP. Đà Nẵng)

Toàn văn bài phát biểu       

Kính thưa :           

– Các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước và MTTQVN thành phố Đà Nẵng

– Ban liên lạc tộc Đỗ VN

– Các vị đại diện Các tộc Đỗ của các tỉnh trong cả nước

– Quý vị Đại biểu, Quý vị khách quý và Cô bác, anh chị  trong ngày họp mặt    

   hôm nay.

Lời đầu tiên tôi xin kính chúc quý vị mạnh khỏe và gởi lời chào trân trọng nhất.

Tôi là phận rể của Tộc “Đỗ Văn” ở làng Mỹ Lợi, Phú Lộc, Thừa Thiên Huế. Vừa qua đã góp phần nhỏ bé, đem lại đoàn tụ giữa tộc Đỗ chúng tôi và Tộc “Đỗ Viết” ở Điện Tiến (Điện Bàn, Quảng Nam). Qua đó Ban tổ chức quan tâm cho phép tôi phát biểu mấy lời cảm tưởng sau :

Kính thưa Quý vị !

Hầu hết Các tộc Đỗ chúng ta có nguồn gốc ở miền Bắc đi vào thời kỳ Nhà Lê đến Nhà Nguyễn. Đến thời kỳ chống Pháp 1858, Các lớp người tộc Đỗ tiến dần vào miền Trung, miền Nam để làm ăn sinh sống. Cũng như tộc Đỗ chúng tôi có nguồn gốc từ xã Lương Niệm, huyện Quảng Xương (tỉnh Thanh Hóa).

Ngài khai canh là Nghĩa quân thời Lê, đời vua Lê Anh Tông, Ngài đã theo đoàn quân của tướng Nguyễn Hoàng vào đất Thuận Hóa, nay là Thừa Thiên Huế năm Mậu Ngọ 11 (1558) và ra quân cùng 7 Ngài rủ nhau xin về vùng đất Mỹ Toàn để khai canh lập ấp. 8 Ngài mang 8 họ là: Lê, Trương, Nguyễn, Nguyễn, Sào, Đỗ, Đoàn, Trần (có hai người họ Nguyễn). Một thời gian sau do rừng sâu nước độc, đau bệnh kéo dài, các Ngài đã bỏ vào Quảng Nam lấy vợ sinh con, đến năm nào không rõ 8 Ngài dắt con cái về lại vùng đất Mỹ Toàn, nay là làng Mỹ Lợi, Phú Lộc (Thừa Thiên Huế). Do vậy mà người Mỹ Lợi chúng tôi hết 80% không biết nói tiếng Huế, chỉ lai tiếng Quảng cho đến bây giờ.

Kính thưa Quý vị !

Tộc Đỗ chúng tôi là 1 trong 8 tộc khai canh của làng Mỹ Lợi. Nhưng đến đời thứ 6 vào khoảng 1860 giặc Pháp tấn công dữ dội, đốt nhà thờ. Con cháu cùng nhau chữa cháy thì có 1 ông liều mình trong lửa lấy được gia phả rồi lo mà trốn giặc chạy mất tích từ năm đó. Mãi về sau khi yên giặc làng đòi Các tộc nộp gia phả để kiểm tra thì tộc Đỗ chúng tôi không còn chứng từ. Từ đó làng Hạ tộc Đỗ chúng tôi từ Họ khai canh xuống Hậu khai khẩn và cắt hết quyền lợi liên quan khác cùng được hưởng với 8 Họ trước đây. Đó là một mất mát quá lớn và cũng là nỗi đau nhức trằn trọc, chua xót đối với tộc Đỗ chúng tôi. Có lẽ cũng từ điều ấy mà chúng tôi bị Tổ tiên quở trách, con cháu thưa thớt dần còn lại không mấy gia đình.

Thưa Quý vị ! Tôi tên : Trần Tuấn Mão là rể đời thứ 14 của tộc Đỗ Mỹ Lợi, Phú Lộc (Thừa Thiên Huế). Hiện tôi đang ở Vạn Ninh (Khánh Hòa). Gia đình vợ tôi là trụ cột của tộc Đỗ hiện nay, thấy chú bác, anh em nhiều đời đi tìm kiếm, “tam phương tứ hướng”, cơm đùm gạo bới, vượt núi trèo đèo đã từng lên đến Bầu Bàn, Sông Sạn về Túy Loan (Hòa Vang – TP. Đà Nẵng), vào Quảng Nam thậm chí còn ra các đảo nhưng đều vô vọng như tìm kim đáy biển mà thôi. Vợ tôi cũng nhiều năm trăn trở, than trời lạy phật để sớm tìm ra nguồn cội. Nghĩ đến điều này với tình nghĩa vợ chồng keo sơn gắn bó, biết làm sao để cùng chia sẻ gánh vác đây. Như câu ca dao “Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn ” thấy mà đau lòng xót dạ nên tôi lên kế hoạch để tìm giúp. Chỉ một chiếc máy điện thoại nhỏ, tôi phải cố gắng, nỗ lực, tập trung tinh thần tìm trong 2 buổi chiều được 10 tộc Đỗ tại các huyện; Thăng Bình, Duy Xuyên, Đại Lộc, Quế Sơn, Điện Bàn của tỉnh Quảng Nam thì gặp được tộc “Đỗ Viết”

Qua tìm hiểu mới biết tộc này có nguồn gốc từ Mỹ Lợi, Thừa Thiên Huế vào. Như vậy đây là tín hiệu khả quan đầu tiên và cũng là niềm tin có phải chăng đó là sự thật? Thế rồi đích thân về tận thôn 1 Thái Sơn, xã Điện Tiến, huyện Điên Bàn (Quảng Nam) để gặp gỡ và đã nhận ra nhau qua 3 yếu tố trùng khớp đó là :

– Nguồn gốc từ Mỹ Lợi, Phú Lộc, Thừa Thiên Huế vào

– Tên Ngài khai canh trùng tên người ra đi năm 1860.

– Trùng khớp với các đời con cháu.

Như vậy chú bác, anh em, con cháu chúng tôi đã hân hoan, niềm nở gặp mặt nhau trong ngày hội ngộ đầy cảm xúc. Chan chứa biết bao tình yêu thương nồng nàn, rồi những giọt nước mắt lại tuôn trào trên má làm chúng tôi phải nghẹn ngào trong vui mừng khôn xiết, im lặng rồi lại náo nhiệt tưng bừng tưởng như ngày này không bao giờ có, nhưng mọi việc theo tâm nguyện khi đến thì nó sẽ đến vàng ấy, còn động lại trong mỗi chúng tôi mãi mãi.

Kính thưa Quý vị !

Tìm ra được gia phả của Đại tộc Đỗ phía vợ tôi và 1 Chi phái đã mất tích đến đây là 152 năm. Việc làm này trước hết là do cái tâm của mình thêm nữa là đấng linh thiêng phù hộ, duyên cơ và may mắn, vì bản thân tôi chỉ là người bình thường tài hèn, sức mọn.

Tuy nhiên, việc làm này đã góp một phần nhỏ bé đem lại đoàn tụ, bù đắp những mất mát mà bấy lâu nay các đời con cháu chúng tôi hằng mong mỏi và biết được tộc Đỗ Văn chúng tôi và tộc Đỗ Viết ở Điện Tiến, Điện Bàn, Quảng Nam là chung một Ngài khai canh từ Thanh Hóa vào; từng được vua Lê Anh Tông sắc phong “Dực bảo trung hưng linh phò” về thời triều Nguyễn -Vua Thành Thái tặng sắc phong “Dực bảo trung hưng linh phò chư thần Đỗ Quý Công” vào ngày 06/12/1904. Vua Khải Định gia tặng “Đoan túc tôn thần Đỗ Quý Công” ngày 25/8/1924. Hôm nay, vinh dự quá lớn là được Ban liên lạc các tộc Đỗ Việt Nam quan tâm mời về dự và phát biểu để chia sẽ những tình cảm của riêng mình đến quý vị, xin cảm ơn quý vị đã lắng nghe.

Cuối cùng cho phép tôi được kính chúc quý vị Đại biểu, quý vị Khách quý và tất cả bà con các tộc Đỗ trên toàn quốc lời chúc mạnh khỏe, may mắn và hạnh phúc, chúc con cháu các tộc Đỗ trên toàn quốc ngày càng học hành tấn tới, làm ăn thành đạt để làm vẻ vang họ Tộc.

Xin trân trọng cảm ơn./.

Rễ họ Đỗ VN

Trần Tuấn Mão